Sağlık Bilişimi Standartları: HL7, DICOM, LOINC, IHE ve SNOMED
Sağlık bilişimi standartları, sağlık sektöründe üretilen enformasyonu birbirine bağlamayı ve üzerinde karşılıklı çalışabilmeyi mümkün hale getirmektedir. Bu yazıda, sağlık bilişimi standartlarının temel fonksiyonlarını ve nasıl çalıştıklarını inceledik.
Sağlık bilişimi standartlarını 3 kategoride incelemek mümkündür. Bu sınıflandırmanın ilk yolu, sağlık bilişimi standartlarının işlevlerini dikkate almaktır. Örneğin, e-reçete, kalite ölçümü, klinik servis (laboratuvar raporları, sağlık kayıtları ve görüntüleme sonuçları gibi), hastane yönetimi, halk sağlığı yönetimi, sağlık bilgi alışverişi, gizlilik ve güvenlik, bu standartları işlevlerini dikkate alarak sıralamanın örneğidir (*). Standartlar işlevlerine göre sınıflandırıldığında, kategoriler tek başlarına bir standart oluşturmak için yeterli olmazlar. Bu nedenle diğer geliştiricilerle birlikte kullanılmaları gerekir. Örneğin, laboratuvar sonuçları arayüzünün çalışması için, birçok farklı standartın bir arada kullanılması gerekir. Örneğin sonuçları tanımlamak için LOINC, organizmaları tanımlamak için SNOMED standartları kullanılması gerekmektedir.
Bir diğer sınıflandırma stratejisi, yazılım dilindeki söz dizimi kurallarına (syntax) göre sınıflandırmaktır. Bunlar geleneksel metin tabanlı biçimler ya da, XML, ODL, IDL, UML vs. olabilir.
Üçüncü sınıflandırma stratejisi, amaçlarına göre sınıflandırmaktır. Bu amaçlar, tedaviyi destekleme veya ödeme yapma gibi işlemleri içerebilir.
Sağlık Bilişimi Standartlarının en büyük geliştiricileri kimlerdir?
HL7 (Temel İşlev: Çeşitli):
Klinik verilerin alışverişi için standartları belirler. Elektronik sağlık enformasyonunun alışverişi, entegrasyonu, paylaşımı ve tekrar ulaşılabilir hale getirilebilmesi için ilgili standartları belirler ve kapsayıcı bir çerçeve sağlar. Klinik uygulamaları ve yönetimi destekler, sağlık servislerinin dağıtımını ve değerlendirilmesini destekler. HL7 standartları hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayın.
DICOM (Temel İşlev: Görüntüleme):
Tıbbi görüntülemelere ilişkin enformasyonu kullanmayı, saklamayı, baskı almayı ve enformasyonu iletmeyi sağlar.
LOINC (Temel İşlev: Laboratuvar Sözlüğü):
Elektronik Sağlık Kayıtları ile bağlantılı olacak şekilde, tıp terminolojisineki tanımlar ve evrensel kod adlarını kullanır. Elektronik alışverişe ve klinik kayıtların toplanmasına yardımcı olur (tahliller, klinik gözlemler, sonuç yönetimi ve araştırmalar gibi) .
IHE (Temel İşlev: elektronik sağlık kayıtları, Tıp Uzmanlıkları):
Belirli klinik ihtiyaçların, optimal hasta bakımını destekleme amacıyla karşılanmasını ve belirlenmiş sağlık hizmetleri standartlarının koordine bir şekilde kullanılmasını teşvik eder. Bu anlamda çalışma prensibinin DICOM ve HL7’ye benzediği söylenebilir.
SNOMED (Temel İşlev: Sözlük Standartları):
Kapsayıcı bilgisayarlaştırılmış klinik terminoloji ihtiyacını karşılar. Hastalıklar, klinik bulgular ve prosedürleri kapsayan bir terminoloji sağlar.
