Ruh Sağlığı Hizmetlerinde Yapay Zeka
Sağlık teknolojileri, ağırlıklı olarak fiziksel hastalıklara yönelik çözümler geliştirmiştir. Diğer taraftan ruhsal sağlığın önemi, aile , öğrencilik ve iş yaşamında her geçen gün artmaktadır. Odaklanma , iş performansı gibi yeni ihtiyaçlara yönelik çalışmaların kapsamı genişleyerek devam etmektedir.
Yapay zeka ile yapılan çalışmaların etkileyici olmasının arkasındaki en çarpıcı neden, kendisini çok hızlı şekilde yenileme, geliştirme kapasitesinin olmasıdır. Yapay zeka ile geliştirilen radyoloji uygulamalarının radyologlardan daha iyi sonuç alması , yapay zekanın kendisini inanılmaz derecede yenileme ve öğrenme gücü hakkında fikir vermektedir.
link.springer.com da yayınlanan Yapay Zeka Psikiyatriyi Nasıl Değiştirecek yazısında, yapay zeka uygulamalarını iki kategoriye ayırmıştır. Birinci kategoride insan dilini anlayan , yorumlayan ve yönlendiren doğal dil işleme olarak belirtmiştir. Örnek olarak sohbet robotlarının doktora ulaşımın olmadığı yerlerde veya duygularını bir insana açıklamada güçlük çeken kişilere ruh sağlığı sağlanabileceği belirtilmektedir. Sohbet robotlarının depresyon ve anksiyete semptomlarını azaltmada etkili olduğu gösterilmiştir.
İkinci kategoride klinik bulgular, görüntüleme, genetik gibi bir çok faktörün entegrasyonu ile derin öğrenme teknikleri ile yapılacak uygulamalardır. Alzaimer hastalığının erken tespiti ve sınıflandırılmasına yönelik yapılan çalışmada MR ,PET ve CSF kombinasyonu kullanılarak % 98.8 e varan doğruluklar bulunmuştur.
Yapay Zeka Ruh Sağlığında Çok Büyük Potansiyele Sahiptir.
Forbes.com da yayınlanan yazıda Yapay zeka ile ruh sağlığına yönelik yapılacak çalışmalara verdiği örneklerde yapay zekanın fiziksel hastalıklara bağlı olarak gelişme riski olan ruh sağlığı sorunlarını tahmin etmede etkin olabileceği belirtildi.
World Psychiatry’de yayınlanan bir araştırmada, makine öğrenimi ile şizofreni hastalarında konuşma kalıplarını sınıflandırarak , psikozun ne zaman ortaya çıkacağını yüzde 83 doğrulukla tahmin ettiler
Fransa ve İspanya’daki iki psikiyatri eğitim hastanesi tarafından yapılan bir çalışmada, intihar riskini belirlemek için akıllı telefonların sensörlerini, gelişmiş makine öğrenimini ve sinyal işleme tekniklerini kullanarak intihar girişimlerini önlemek için mobil sağlık ve yapay zeka yöntemlerini birleştirdiler
Bir çalışmada , hastanın hastaneden ayrılmasının ne zaman güvenli olabileceğini veya daha düşük bir intihar riski olduğunda hangi ilaçlara cevap verebileceğini tahmin edebilen yapay zeka modelleri oluşturulmaktadır.
Ruhsal Sağlıkta Yapay Zeka Tanı Koymada Henüz Yolun Başında
Ruh sağlığına yönelik geliştirilecek teknolojilerin farklı kültürlerde ve değerlerde yetişen insanların, farklı sosyal durumuna, teknolojik yatkınlığı, toplumlar arasındaki farklılıkları aynı zamanda kişinin değişken anlık durumu gibi bir çok faktöre göre değerlendirme yapabilmesi, tedavinin olumlu sonuçlanması için kritik önem sahiptir.
Uzmanlar, ruh sağlığında yapay zekanın büyük potansiyel olduğunu, ancak tanı koyma veya tedaviye katkısının diğer uzmanlıklardan daha zor olacağını belirtmektedir. Şu anda akıl sağlığı hizmetinde araştırma ve deneme kullanımında olan bir çok uygulama olduğu ancak doğrudan kullanılan uygulamanın hemen hemen hiç olmadığı belirtiliyor. Psikiyatrinin bir çok alanında yapay zeka uygulamalarının klinik uygulamaya aktarılması, tıbbi görüntüleme gibi diğer alanlarda olduğu kadar gelişmiş değildir.
Diğer taraftan yapılan araştırmalar her geçen yıl katlanarak artmaktadır. PubMed’de 2015 ve 2019 yılları arasında “yapay zeka ve psikiyatri” konulu makalelerde % 250 artış görüldüğü, görünüşe göre bu eğilimin devam edeceği ve yapay zeka uygulamalarının günlük ruh sağlığı tedavilerinde uygulanması çok uzak görünmüyor.
.
https://healthitanalytics.com/news/expanding-access-to-mental-healthcare-with-artificial-intelligence
.https://escholarship.org/content/qt9gx593b0/qt9gx593b0_noSplash_d814b6b41c76cb874050695d2bf30ced.pdft=qd3z26
.https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2020/08/19/five-ways-ai-can-help-revolutionize-mental-healthcare/?sh=2007c1b113ab
.https://www.embs.org/pulse/articles/artificial-intelligence-and-the-future-of-psychiatry/
.https://link.springer.com/article/10.1007/s40596-020-01243-8