HBYS Memnuniyeti, Nitelikli İnsan Gücü?
HBYS firma personelinin, konusunda eğitimli olup olmadığı, eğitimli ise hangi konularda eğitimli olduğu verilecek destek için önemlidir. Aynı şekilde hastanede bulunan sorumlu yöneticilerin de eğitim alıp almadığı hastanede HBYS yönetimi için önemlidir.
Sorunsuz HBYS var mıdır?
Uzun yıllardır kullanıcı olan sağlık personellerinin, elde ettikleri en önemli tecrübe, sorunsuz HBYS olmadığıdır. Bu nedenle olsa gerek, hastane çıkan herhangi bir sorunun HBYS de kaynaklı olduğunu söylemeniz durumunda, size itiraz edecek çok kimse çıkmayacaktır.
HBYS uzmanları bilirler ki, kullanıcıların çok azı memnuniyetini belirtir. Belirtilen bu memnuniyetin belli bir dönem için olduğunu da bilirler. Bir çok HBYS firması, hastanelerde memnuniyetini artırmak için çeşitli yetenekler, yöntemler geliştirmişlerse de, şu ana kadarki durum göstermektedir ki, Türkiye’de hiçbir HBYS firması kullanıcı memnuniyeti konusunda rakiplerinden sıyrılabilmiş değildir.
Sorunların kabul edilebilir düzeyde olması?
Uzun yıllar hastanelerdeki sorunlarının azaltılmasına yönelik sürdürülebilir yöntemler bulmaya çalışmış eski HBYS firma yöneticisi olarak, sorunların kabul edilebilir düzeyin üzerinde olmasının bir çok kronik nedenler ile karşılaştım. Bunlardan en sık görüleni, firmaların ve hastanenin sağlık bilişimi konusunda yetişmiş veya eğitim almış uzman ve yöneticilerin yetersiz olmasıdır. Diğer taraftan, hastane yöneticilerinin beklentilerini, vizyonunu anlamaktan uzak, HBYS uzmanları ile çalışmak zorunda olan hastane yönetimi.
HBYS konusundaki görüşleri , her şeyden arındırılmış olarak gözlemek neredeyse imkansızdır. Kişisel özellikler, yönetimsel nedenler, kurum içi çekişmeler, firma veya kurumdan kaynaklı baskılar gibi bir çok nedenden dolayı HBYS konusunda, firmanın da, hastanenin de görüşlerini sadece teknik düzeyde değerlendirebilmek bazen çok kolay görünmüyor .
Türkiye’de Sağlık Bilgi Sistemleri Üzerine Bir Araştırma
2017 yılında, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisinde yayınlanmış olan “Türkiye’de Sağlık Bilgi Sistemleri Üzerine Bir Araştırma” yazısında, kullanıcı deneyimlerine ait çarpıcı bilgiler verilmiştir.
Katılımcıların Hastane Bilgi Sistemi programıyla ilgili anket sorularına verdiği cevaplar sonucunda
% 52,6’ sının eğitim aldığı,
% 42,1’inin Hastane Bilgi Sisteminden memnun olduğu belirtilmiştir.
% 64,9’u Hastane Bilgi Sistemi kullanmak için özel eğitim almanın gerekli olduğunu,
% 63,2’si Hastane Bilgi Sisteminin işlerini kolaylaştırdığını,
% 56,1’i hasta takibinde kolaylık sağladığını,
% 61,4’ü uyarı ve yönlendirme mesajlarının yeterli olmadığını,
% 73,7’si sistem üzerinden hastaya randevu verilemediğini,
% 93’ü hastalara ait geçmiş sonuçlara ulaşılabildiğini,
% 66,7’si hastaya tetkik ekleme için bir menü bulunduğunu,
% 50,9’u istatistiki verileri raporlanamadığını,
% 89,5’i programda eksiklikler olduğunu ifade etmişlerdir.
Yukarıdaki anketi gören bazı HBYS uzmanları, bu hastanede HBYS’ nin neredeyse kullanılmadığını düşünecek kadar olumsuz bir sonuç çıkarabilir. Ancak araştırmada belirtildiği gibi, medulanın kullanıldığı, ilaç takip sisteminin kullanıldığı, e-nabıza veri gönderildiği , akılcı ilaç kullanım sistemlerini destekleyen algoritmaların yer aldığı, bu sistem sayesinde “bu tanıyla yazdığın reçete uyumlu değil”, “bu iki ilaç birlikte hastaya yazılamaz” gibi uyarılar ekrana geldiği, bu sayede yanlış reçete ve gereksiz ilaç yazımı önlendiği, hekimlerin hepsine hastaların tanısına göre yazdıkları ilaçları raporlayan sistemler olduğu belirtilmektedir.
HBYS’de sertifikalı eğitimin önemi
Bu gün yoğun bakım cihazlarının entegrasyonundan bahsediyoruz. Yakın bir gelecekte tıbbi nesnelerin internetinden bahsedeceğiz. Belki bir kaç sene sonra yapay zeka uygulamaları, hastane robotları, giyilebilir teknolojileri veya kişiye özel tedavi teknolojiler ile entegre çalışacak HBYS‘ leri konuşacağız.
Hastanelerde, kullanıcıların, HBYS yöneticilerinin, HBYS personellerinin sertifikalandırılması, hastanelerdeki gelecekte çok daha hayati önem sahip olacak veri kalitesinin yükseltilmesi için zorunluk durumundadır.
Yapılan araştırmanın sonunda da belirtildiği gibi , özellikle kamu ve özel sektörün birlikte çalışarak nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi üzerinde durulması gerekmektedir.
Hastanelerde sağlık hizmeti veren doktor, hemşire ve sağlık personellerinin eğitimleri sertifikalandırılmış uzmanlıkları ne kadar önemli ise, bu uzmanların ürettiği sağlık verisinde sorumlu personellerinin de sertifikalı olması bir o kadar önemlidir. Hayatının büyük çoğunluğunu eğitimle geçirmiş doktor, hemşirelerin HBYS üzerinden, ürettiği verinin yönetimi de sertifikalandırılmış yönetici ve personeller tarafından yapılması gerekir.
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbid/issue/38421/445646
