Gelecekte Hastanelerin Sağlık Bilgi Sistemi ve Yöneticileri

Gelecekte Hastanelerin Sağlık Bilgi Sistemi ve  Yöneticileri

Sağlık teknolojileri ve sağlık bilgi sistemleri gelişen yeni teknolojiler ile birlikte her geçen gün daha fazla önem kazanmaktadır. Hasta sağlığına yönelik bilgilerin depolandığı ve işlendiği sağlık bilgi sistemleri, sağlık teknolojileri içerisinde belki de en stratejik öneme sahip teknoloji olarak kendini göstermektedir.

Sağlık  verisinin her geçen gün önem kazandığı  çağımızda, veri güvenliği de aynı  büyük önem sahiptir. Verinin sağlıklı şekilde üretilmesi saklanması sağlık bilişim uzmanlarının yetkinlikleri, teknoloji bilgilerine olan ihtiyacı artırmaktadır.  Verinin  üretilmesi için gerekli altyapının işletilmesi, gelecek planlarının yapılması, hastaneler için stratejik öneme sahip bilginin yöneticisi ve uzmanlarının  gelecekte daha önemli görevler üstlenmesi gerektiğini göstermektedir.

Şu andaki sağlık bilişim uzmanının 10 yıl önceki bilgisi ve yetenekleri bu güne kıyasla nasıl yetersiz ise bundan 10 yıl sonrada aynı şekilde   bu günkü  yetenek ve bilgisi yetersiz kalacaktır cümlesi mantıklı  gözükebilir. Ama durum aynı değildir. Bundan sonra sağlık teknolojilerindeki  devam eden gelişmeler önceki yıllara kıyas götürmeyecek derecede yoğun olacaktır.

 

Geleceğin Sağlık Bilişim yöneticileri

Yüz yüze yapılan sağlık hizmeti ile birlikte   tanı koymasını kolaylaştıran cihazlar ile hasta bilgilerin büyük bir kısmı   dijital ortamında takip edebilen seviyelerde.  Ünümüzdeki yıllar ise evde sağlık hizmetlerinde olduğu gibi, teknoloji tabanlı bir sağlık hizmetinin sonucunda gelişen bir sistemler ağırlık kazanacaktır. Bir hastanenin kardiyoloji, onkoloji, obezite gibi farklı branşlarda evde sağlıkta kullanılan cihazları uzaktan tedaviye yönelik yazılımları işletmesi, bunların hastanedeki HBYS ve  laboratuvar gibi bir çok cihaz ile entegre çalıştırması gerekecektir. Bunların hastanelerde işletmeye alınması ,  sağlık hizmetinin kaliteli şekilde yapılabilmesi için sağlık bilişim personellerinde çok iş düşmektedir.  Ancak burada asıl dikkat çekilmesi gereken konu, hastanenizde teknolojinin bu seviyeye gelmesi için ,  önce stratejik planlama yapabilecek , bu plan için  yöneticileri  ikna edebilecek, teknoloji firmaları ile müzakere edecek, teknolojik gelişmeleri takip eden  vizyon sahibi,  teknoloji bilgisi, yetenek ve tecrübede sağlık bilişim yöneticisine ihtiyacınız olacaktır. Hastane için  hangi teknolojiler ile daha rekabetçi, sağlık hizmeti kalitesin, daha çok artırabilecek,  kaynakların daha verimli  kullanılmasını sağlayacak  teknolojileri önerecek, yönetimi ikna edecek sağlık bilişim yöneticilerine ihtiyaç vardır.

Hastanenizde uygulayacağınız yapay zeka teknolojileri ile ilgili olarak verinin sorunsuz işlenebilmesi, verinin güvenliği için bu günkü    sağlık bilişimi yönetici  görev tanımları ve yetkinlik tanımlarının yenilemesi  zamanı gelmiştir.

İçinde bulunduğumuz çağın bilgi çağında, bu verinin üretilmesi, korunması ve işlenmesine kadarki süreç teknolojik bilgi ve birikime sahip sağlık bilişim yöneticileri ile başarılabilecektir. Hastanenin rekabet gücünü etkileyecek yenilikler  ve teknolojilerin takip edilmesi, bu teknolojilerin stratejik önemlerine yönelik yönetimin bilgilendirilmesi bu teknolojilerin kullanılması ve  yönetimi ile ilgili  olası riskler ve fırsatlar konusunda yönetimin bilgilendirilmesi önemlidir.

Sağlık Bakanlığı telesağlık, yoğun bakım entegrasyonları gibi bundan sonrada sağlıkta dijitalleşme yönünde önemli uygulamalara imza atacaktır.  Bu çalışmaların gerektirdiği altyapının sağlanmasında bilgi işlem yöneticileri ve uzmanlarının zaten kritik olan görevleri daha da kritik hale getirmiştir.  Türkiye sağlık  bilgi sistemlerindeki başarılı  yükselişine rağmen, sağlık bilişim yöneticileri ve uzmanlarının teknoloji bilgilerinin gelişmesi, yeteneklerinin artırılması için gerekli kaynak sağlanmamıştır.  Artık neredeyse günlük hayatımıza girmiş olan yapaz zeka, robotlar, evde bakım cihazlarının kesintisiz kullanımından sorumlu olacak  sağlık bilgi sistemleri yöneticilerinin gelişimini sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılması gerekecektir.

Halen süregeldiği gibi  sağlık bilişimi yönetici ve uzmanlarının sorumlulukları önceden olduğu gibi var olan sistemin ayakta tutulması, her hangi bir arızanın giderilmesini  sağlamak olarak görenler büyük yanılgı içerisinde.

Sağlık süreçlerinde pazarlama dahil her  kavramın önüne dijital yada teknolojik  kelimesinin bulunduğu günümüzde bilgi işlem   yöneticilerinin bu gelişmenin gerisinde kalması beklenemez.

Hastaneler, sağlık sistemleri ve hastalar salgın sırasında  tedavi hizmetleri için  dijital sağlık teknolojilerine olan zorunlu yakınlaşması artmış, önümüzdeki yıllarda daha arması yönünde beklenti oluşmuştur. Önümüzdeki yıllarda sağlık bilişimi yatırımları ve büyümesi devam edeceği tahmin edilmektedir.

Sağlık Bilişim Yönetici ve uzmanlarının gelişimi 

2020 deki salgın sağlığın dijital ortamlarda yürütülmesi için büyük baskı oluşturmuştur. Sağlık hizmetlerinde  teknoloji kullanımı çok fazla artmıştır. 20121 de de teknoloji kullanımı ve geliştirilmesi hızlı şekilde devam ettiği görülmektedir. Bu hızlı dijital dönüşüm sağlık bilişim yöneticileri ve uzmanlarına olan ihtiyacı  daha da artıracağı görülmektedir.

Artık hastanelerdeki  bilgi işlem uzmanları geleceğin sağlık  bilgi işlem yöneticisi  olarak geleceği planlayan, hastanenin stratejik kararlar almasında kritik önem sahip,  yapay zeka,  evde bakım , teknolojilerinin yönetebilecek  bilgi ve tecrübede  yöneticiler  olması için hazırlık yapmalıyız.

Sağlık bilişim uzmanlarının belirlenmiş görev tanımlanmalı, bu belirlenmiş tanımlara göre yetenek ve becerileri geliştirilmeli, bilgilenmeleri sağlanmalıdır.  İletişim becerisi, beklentileri yönetme, stratejik düşünme, uzlaşmacı olma müzakere edebilen, çözüm odaklı düşünebilme  yeteneklerinin geliştirilmesi için kaynak sağlanmalı, bilişim teknolojileri,  sağlık bilgi yönetim konularında bilgili olması için sürekli güncel kaynaklara ulaşabilmeli, bilgilenmesi sağlanmalıdır.

 

Nurettin Altunbudak

Manisa Soma doğumlu, Balıkesir lisesi Mezunu. ODTÜ Fizik Bölümünde okudu. Hastane Bilgi Yönetim Sistemi ve Sağlık Bilgi Yönetim Sistemi firmalarında 25 yılı aşkın yöneticilik yaptı. Sağlık Bakanlığı "Halk Sağlığı Laboratuvar Bilgi Sistemi", "Ulusal Hastane Enfeksiyon Sürveyans Yazılımı", Ana Çocuk Sağlığı "Ulusal Neonatal Topuk Kanı Tarama Yazılımı", G2G kapsamında, Hollanda Ulusal Sağlık Enstitüsü işbirliği ile "Ulusal Zehir Bilgi Sistemi", "Ulusal Tüberküloz Bilgi Sistemi", "Web Tabanlı Halk sağlığı Klinik Dışı laboratuvar Bilgi Sistemi" projelerinde yöneticilik yapmıştır. 2015 Yılında, Sağlık Bilişimi Yöneticileri (Sabiyed) Dernek Başkanlığı yapmıştır. Hastanelerin HIMMS akreditasyon süreçlerinde danışmanlık, eğitmenlik yapmıştır. Şu anda saglikteknoloji.com Genel yayın yönetmenliği ve sağlık bilişimi konularında danışmanlık yapmaktadır