Dijital Sağlık Ekosistemlerinde Akılcı Veri Kullanımı

Son yıllarda, hem sağlık hizmeti sunucuları hem de ödeyicileri, sağlıktaki dijital dönüşümün önemini ve getirdiği potansiyeli daha iyi görmeye ve değerlendirmeye başladılar.

Gerek e-nabız sisteminin kullanımı, gerek sağlık kuruluşlarının kendi uygulamalarını bu sisteme entegre etme çabaları, çevrimiçi muayene, sağlık koçluğu gibi dijital ürünler sunmaları, bu yarıştaki kulvarlardan yalnızca birkaçı. Diğer yandan, sağlık alanında her gün yeni girişimciler pazarda kendine yer edinmeye ve büyük firmalarla iş birliğine gitmeye çalışıyor.

Günümüzde sağlık merkezi odaklı yaklaşım yerini hasta-odaklı yaklaşıma  bırakmakta. Bu nedenle sağlık sunucularının, kişinin tanıdan tedavisine tüm sürecinde multidisipliner çözümlerle yanında olması bir yana, kişinin sağlığını korumakta da aktif rol alması gerekiyor.

Tıbbi kararların , ölçülebilmesi, güncellenebilmesi  dijitalleşme  ile mümkün olacaktır

Mevcut sağlık sistemleri, hasta odaklı yaklaşım için gerekenleri karşılamada yeterli değil. Çünkü bu sistemler, akut hastalık tedavisine yöneliktir. Mevcut sistem, sağlık çalışanlarının ana aktör olduğu, hastaların bakım verenlerle kısa süreler geçirdiği, mevcut semptomların teşhis ve tedavisini destekleyen ve genellikle bakım verenin işini kolaylaştıran yapıdadır. Sağlık hizmeti sektörü, dijital dönüşümlere rağmen hala büyük ölçüde kağıt tabanlıdır. Tıbbi kararlar, net kriterlerden, yani ölçülebilen, değerlendirilebilen ve güncellenebilen bilgiden çok, hekimin muhakemesi ve bilgisine dayanan yaklaşıma göre alınır.

Diğer yandan, dijitalin potansiyeline ve sağlık sektöründeki her oyuncunun çağa ayak uydurma çabasına rağmen, ancak birkaç sağlık kuruluşu dijitali etkin bir şekilde kullanmakta. Özellikle tüketici deneyimleri, parçalara ayrılmış ve yeterince gelişmemiş durumda. Yani dijital sağlık hizmetinden yararlanmak için farklı farklı plartformları kullanmak gerekiyor. Üstelik, bu farklı platformlar birbiriyle konuşmuyor. Bu arada, teknoloji devleri ve büyük sağlık kuruluşları, dijital imkanlarla ve verileri entegre ederek, cesur ve deneysel adımlar atıyorlar. Çözüm bütüncül bir yaklaşımda, yani dijital sağlık ekosistemlerinde yatıyor olabilir mi?

Dijital sağlık ekosistemleri, sağlık hizmetinde değer bazlı ödeme anlayışını yaygınlaştırmaya yardımcı olabilir. Örneğin, hasta, sağlık sunucusu ve ödeyicisi arasındaki düzenli iletişim, bakım sürecini kolaylaştırabilir ve hastanın takibini iyileştirebilir, bu da tıbbi hata riskini azaltabilir.

Dijital sağlık ekosistemleri  idari verimliliği artırma konusunda da umut verici

Dijital sağlık ekosistemleri ayrıca, daha düşük genel giderlere ve daha hızlı geri dönüş sürelerine dayalı olarak, idari verimliliği artırma konusunda da umut verici. Hastane bilgi sistemleri, ödeme sistemleri ve hastaların kullandığı mobil uygulamalar entegre edilerek tüm taraflar arasında daha sorunsuz veri paylaşımını sağlanabilir, böylece verilerin kalitesi ve kullanılabilirliği iyileştirilebilir.

Diğer yandan, dijital sağlık ekosistemleri, paydaşların tüketici ihtiyaçları ve tercihleri ​​hakkında daha kapsamlı bir anlayış geliştirmelerine yardımcı olmak amacıyla, daha önce mevcut olmayan bilgileri kullanarak, sağlık hizmeti sunumunun altında yatan teknolojiyi ve veri temelini güçlendirebilir.

Yeni dijital teknolojiler, tıbbi verilerin paylaşımı, verilerin güvenliği

Tıbbi verilerin paylaşımı, dijital sağlık ekosisteminin merkezinde yer almaktadır. Bu nedenle, her bir ekosistemin kapsamlı veri yönetimine dayandırılması çok önemlidir. Veri gizliliği de aynı şekilde büyük önem taşır. Yalnızca KYKK ve düzenlemelere uymak için değil, aynı zamanda tüketicilerin kendi tıbbi verilerine sahip olma, ne zaman hangi bölüme kimin erişebileceğini kontrol etme konusunda yetkilendirilmesini de içerir. Sadece tüketicilere bu düzeyde bir kontrol vermek bile, tüketicide yeterli güven tesis etmeye yardımcı olabilir. Nihai olarak dijital ekosistemlerin tüketiciler, sağlık hizmeti sunucuları ve ödeyiciler tarafından benimsenip benimsenmediğini belirleyecek olan güvendir.

Tüm sağlık ekosistemi kullanıcıları; ödeme yapanlardan, hizmet sunucularından, fitness aletlerinden ve beslenme uygulamalarından gelen verilere erişebilirse, bireylerin ve grupların ihtiyaçlarına yönelik yenilikçi çözümler geliştirebilirler. Örnek vermek gerekirse, sigorta firmalarının müşteri veri tabanları göz önüne alındığında, bu verilerle yeni teklifleri nasıl oluşturacaklarını hızlıca şekillendirebilmektedirler. Veya mobil sağlık uygulamalarını aktif olarak kullanan kişi ve grupların profilleri incelenerek, tüketici profilleri, yeni dijital ürünlerin sunulmasında rehber olarak değerlendirilebilir.

Bunlardan ve diğer potansiyel faydalardan yararlanmak için, sigorta şirketleri, hizmet sunucular ve diğer ekosistem kullanıcıları, tüketicinin ekosistemi kullanmayı benimsemesini engelleyebilecek çeşitli unsurların üstesinden gelmelidir. Örneğin, hizmet sunucusu merkezli ekosistem yaklaşımları, tüketicilere cazip hizmetler sunmaya yeterince odaklanmayabilir ve kısa vadeli hasta çekme politikası ile müşteri sadakatini ıskalayabilir. Veri erişiminin ve kalitesinin sağlanması da zor olabilir, çünkü bazı uygulamaların programlama arayüzleri, ihtiyaç duyulan değişiliklere adapte olacak esneklikte tasarlanmamıştır. Geçmişte bu engellerin üstesinden gelmek zor olsa da, teknolojik gelişmeler bu tür sorunların giderilmesini gittikçe kolaylaştırıyor. Ekosistem paydaşları için temelde yatan değer göz önüne alındığında, dijital sağlık ekosistemlerinin geniş ölçekte pazarda yer bulması açısından pandemi süreci, uygulama açısından avantajlar sunuyor. Böyle bir ekosistem kurmaya çalışan kurumlar, ilk adımlarını attı ve geciken rakipleriyle arayı giderek daha çok açıyorlar.

Yazar : Mübib Müjde Çebi,
Acıbadem Tıp Fakültesi Mezunu,  Acıbadem Sağlık Grubu Tıbbi Hizmetler Direktörlüğü’nde görev yapıyor

Kaynaklar

1. Serbanati, L. D., Ricci, F. L., Mercurio, G., & Vasilateanu, A. (2011). Steps towards a digital health ecosystem. Journal of Biomedical Informatics, 44(4), 621-636. doi:10.1016/j.jbi.2011.02.011
2. Friesdorf, M., Deetjen, U., Sawant, A., Gilbert, G., & Niedermann, F. (2020). Digital health ecosystems: A payer perspective. https://www.mckinsey.com/industries/healthcare-systems-and-services/our-insights/digital-health-ecosystems-a-payer-perspective (Erişim tarihi: 27.08.2020)
3. Get in touch Michael Kornstein Managing Director | Deloitte Consulting LLP mkornstein@deloitte.com. (2018, December 20). Digital Health Care Ecosystem. https://www2.deloitte.com/us/en/pages/life-sciences-and-health-care/articles/health-plans-digital-health-care-ecosystem.html (Erişim tarihi: 27.08.2020)