Sağlıkta, Artırılmış Gerçeklik, Sanal Gerçeklik

Sağlıkta, Artırılmış Gerçeklik, Sanal Gerçeklik

Artırılmış Gerçeklik  İle Sanal Gerçeklik  Arasındaki Fark Nedir?

Artırılmış gerçeklik, nesneleri  sanal ortam da gerçek zamanlı olarak  izlemenizi sağlayan  bir dijital teknolojidir. Sanal gerçeklikte  her şey dijital ortamda iken, artırılmış gerçeklikte gerçek dünyada izlediğiniz her şeyi telefonumuzdan ya da tabletimizden   detaylarını öğrenerek izleyebiliriz. Artırılmış gerçeklikte  dijital olarak taranan hastanın üst üste giydirilmiş grafikleri ile anatomisi net bir şekilde  izlenebilir. Herhangi bir  cerrahi müdahalede kesi yapmak için tam olarak nerede ihtiyaç duyduklarını ve hangi alanlarda çalışmaları gerektiğini görme fırsatı verir,  hata yapma olasılığını minimuma indirir.

Her iki teknoloji de genellikle bir kişinin nasıl hareket ettiği gibi gerçek zamanlı değişikliklere yanıt verir.  Artırılmış gerçeklik, gerçek ortamın bazı sürümlerini sonuçlarına dahil ederken, sanal gerçeklik, insanlara gerekli gözlük ve kulaklıklara bağlandıktan sonra başlayan tamamen sürükleyici bir deneyim sunmayı amaçlamaktadır. Sanal gerçeklik deneyimiyle ilgilenen bir kişi, gözlük ve kulaklıklı mikrofon setinin içinde olan her şeyi görecektir, ancak Artırılmış Gerçeklik  deneyimi, bireyin çevresindeki şeyleri gözleyerek  olacaktır.

Sağlık Hizmetlerinde Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik  için Potansiyel Faydalar ve Kullanım Durumları

“MarketsandMarkets” tarafından yapılan bir analiz, 2017-2025 yılları arasında sağlık hizmetlerinde beklenen Artırılmış Gerçeklik  ve Sanal Gerçeklik büyümesini destekledi. Şirket, bu yıllar içerisinde  yıllık % 30,7 büyüme oranı öngörmektedir .

Sağlık hizmetlerinde Sanal gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik için çok fazla potansiyel var. Sağlıkta nasıl kullanılabilir? Cerrahi  için daha kolay olabilir. En deneyimli cerrahlar bile bazen hastalar üzerinde çalışırken sürprizlerle karşılaşırlar, ancak bu yüksek teknoloji çözümleri , doktorları sürprizlerden koruyacaktır.

Araştırmacılar, hastaları ameliyatlarından önce eğitmek için Sanal Gerçeklik kullanarak araştırma yaptılar. Örneğin, bir kişi bir cerrahın düzeltmesi gereken problemi ve bunu nasıl gidereceğini hastanın  dijitalleştirilmiş beyni üzerinde  görebilir.

Hastalara ihtiyaç duydukları prosedürleri öğretmenin ötesinde, Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik, cerrahların müdahalelerini planlamalarına yardımcı olabilir, bu da sürprizlerle karşılaşmalarını  veya hazırlıksız hissetmelerini önler. Bazı teknolojiler, dijital bilgileri hastanın vücudunda  gerçek zamanlı olarak gösterebilmektedir.

Sağlık Hizmetlerinde  Artırılmış ve Sanal Gerçeklik Şirketleri

  1. FundamentalVR; cerrahlar için uçuş simülatörü benzeri bir eğitim sunmaktadır. Dokunma geribildirimi için dokunsal elemanlar içeren kontrollü bir ortamda cerrahi tekniklerini prova etmelerine, uygulamalarına ve geliştirmelerine olanak tanır. Şirketin birçok sanal gerçeklik simülasyonu olmasına rağmen, Microsoft’un HoloLens teknolojisini kullanarak Artırılmış Gerçeklik  teknolojisi de sunuyor. Kullanıcıların simülasyonlarla birlikte çalışmalarını sağlar.
  2. Karuna Laboratuvarları; Sanal Gerçeklik simülasyonları yoluyla kronik ağrıyı tedavi etmek için kanıta dayalı yaklaşımlar kullanmaktadır. Hastalar tedaviyi evde veya yerel bir klinikte yapabilirler. Bir klinikte yapılırsa, tedavi programı hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre 4 ile 12 hafta arası sürer.
  3. OxfordVR; zihinsel bozuklukların ve korkuların semptomlarını hafifletmek için Sanal Gerçekliğe odaklanır. Örneğin, yükseklik korkusu simülasyonu, sadece iki saatlik tedaviden sonra hastalardaki bu sorunu ortalama %68 oranında azaltmıştır .
  4. Augmedics; xvision olarak bilinen “ameliyat için ilk artırılmış gerçeklik rehberlik sistemi” adını verdi. Teknoloji, cerrahların hastanın anatomisini röntgen görüyormuş gibi cilt ve doku yoluyla görmelerini sağlayan bir 3 boyutlu görüntüyü ekler. Cerrahlar spinal vidaları kadavralara yerleştirerek test edildiğinde, VR kulaklık kullanırken doğruluk oranı %98.9 idi.
  5. Surgial Theater; hassas Sanal Gerçeklik adı verilen nöroşirürji prosedürleri için bir “cerrahi prova platformu” oluşturdu. Ameliyat öncesi planlamanın daha iyi olmasını sağlar. Bununla birlikte, bazı tıbbi teknoloji şirketlerinin aksine, bu, bir hastanın sağlık sağlayıcılarıyla geçebileceği simülasyonlara sahiptir. Örneğin, bir kişi bir beyin tümörü için bir operasyonla karşılaşırsa, süreci gösteren bir Sanal Gerçeklik senaryosu görebilir.
  6. EchoPixel; True3D adı verilen ve belirli bir hasta için organları ve dokuları görselleştirmeyi ve bunlarla etkileşime girmeyi kolaylaştıran bir Artıtılmış Gerçeklik sağlık platformu sunuyor. Kullanıcılar, teknolojinin sağladığı holografiye benzer görüntülerle birlikte tıbbi görüntüleme sonuçlarını da görebilirler.
  7. Medivis; bir kişinin anatomisiyle ilgili yararlı cerrahi bilgiler veya ayrıntılar için Tıbbi Artırılmış Gerçekliği yapay zeka (AI) ile birleştirir. Hastanelerin 2 boyutlu  ekranların getirdiği sınırlamalardan kurtulabileceği ve bunun yerine 3 boyutlu  gösterimler yoluyla gerçek görüntüler gibi bilgilendirmesi, kolaylıklar sunması  öngörülmektedir.
  8. Health Scholars; Sanal Gerçeklik  eğitim çözümleri, klinisyenler için özel olarak tasarlanmış yapay zeka           özellikli Sanal Gerçeklik  simülasyonlarını ve performans değerlendirmesini kullanarak hayat kurtarıcı deneyim yaşatılır. Sanal Gerçeklik simülasyonları, hastane öncesi, genel bakım, perioperatif ve obstetrik ortamlardaki yetişkin ve pediatrik senaryolar için gerekli acil bakım eğitimini ele almaktadır. Platform, mümkün olan en doğru, etkileşimli ve ölçülebilir eğitim deneyimini sunar.
  9. Vicarius Surgial; Sanal Gerçekliği cerrahi bir robotla birleştirerek minimal invaziv prosedürler gerçekleştirilir.
  10. Touch Surgery; öğrencilerin internet bağlantısıyla her yerden erişebileceği 17 uzmanlık alanında 200’den fazla Sanal Gerçeklik cerrahi simülasyonu ve video sunmaktadır.
  11. Proprio Vizyonu; insan vizyonunu bilgisayarlı teknoloji ile harmanlayarak, cerrahların vücudu , sürükleyici yollarla görmelerini ve prosedürlerinin başarı oranlarını iyileştirmelerini sağlıyor.
  12. ImmersiveTouch; hastanın kişiselleştirilmiş tıbbi görüntüleme verilerini kullanarak 3 boyutlu sanal gerçeklik modelleri oluşturur.
  13. OSSO VR; cerrahi eğitim ve değerlendirmeleri kolaylaştırmak için sanal gerçeklik kullanımı konusunda uzmanlaşmıştır. Dokunsal geri bildirim ile tamamlanmış tamamen sürükleyici Sanal Gerçeklik deneyimleri sunar.
  14. SentiAR; hastanın anatomisinin holografik bir görselleştirmesini oluşturmak için Tıbbi Artırılmış Gerçeklik kullanır. Bu görüntü, bir kateter laboratuvarında kardiyak aritmilerin tedavisi gibi girişimsel prosedürler sırasında hastanın üzerinde gezinir.
  15. Medical Augmented Intelligence; anatomi ve akupunktur için kapsamlı Sanal Gerçeklik eğitimi içerisinde, hasta eğitimi için “dijital ikiz” modelleri sunar. Hasta tabanlı modeller 2 boyutlu  medikal görüntüleri 30 saniyeden kısa sürede Sanal Gerçeklik  modellerine dönüştürür.
  16. HoloAnatomi; her ne kadar bu listenin en çok artırılmış ve Sanal Gerçeklik sağlık şirketlerinden oluşmasına rağmen, bu giriş bir uygulama olduğu için biraz farklıdır. Bir Microsoft HoloLens cihazı kullanırken, insanlar sayısallaştırılmış, etkileşimli bir anatomi müfredatından geçebilirler.
  17. SyncThink; EYE-SYNC adı verilen bir Sanal Gerçeklik kulaklığı geliştirmek için 15 yıllık klinik araştırmadan faydalandı. Bir kişinin göz hareketlerini izler ve klinisyenlerin sarsıntı olup olmadığını belirlemelerine yardımcı olur.
  18. XR Sağlık; Amerika Birleşik Devletleri’ndeki hastalara uzaktan bakım sağlayan Sanal Gerçeklik klinikleri oluşturan ilk şirkettir ve çoğu büyük sağlık sigortası şirketi ve medicare tarafından kapsanmaktadır. VR terapisinin sağladığı benzersiz özelliklerden biri, benzer koşullara sahip hastaların grubu yöneten önde gelen doktorlarla anonim ve uzaktan bağlanabildiği sanal destek gruplarıdır.

 

Sağlık Hizmetlerinde Artırılmış Gerçeklk  ve Sanal Gerçeklik için Heyecan Verici Bir Gelecek

Bu nispeten erken aşamalarda bile, Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik tıp alanında nelerin mümkün olduğunu büyük ölçüde yeniden şekillendirdi. Yukarıda listelenen en büyük Artırılmış Gerçeklik şirketleri, bu teknolojileri geliştirmek için özenle çalışan adanmış kişilerin çoğunun sahip olduğu öncü bakış açılarının kanıtıdır.

Sağlık hizmeti sağlayıcıları bu teknolojileri uygulamalarında kullanmasalar bile, bu ilerlemeden haberdar olmalıdırlar. Tıp uzmanlarının, Artırılmış Gerçeklik  ve Sanal Gerçeklik kavramlarına, bugün olmadan yaşamayı hayal edemedikleri birçok araç gibi, alışmaları  çok uzun sürmeyecek.

 

Sadan Tuğtekin

1962 yılı Trabzon doğumlu, ODTÜ mezunu Bilgisayar Yüksek Mühendisidir. Bilişim ve İletişim Teknolojileri (BİT) konusunda kurumlara profesyonel danışmanlık hizmeti vermektedir. İşletmelerin standart gereksinimlerini içeren yerel ve geniş alan ağları, sanallaştırma, depolama, yedekleme, bulut bilişim ve felaket kurtarma merkezi konularında projeler üretmekte ve bu işletmelerin bilişim personeline koçluk, mentörlük hizmeti vermektedir.