Hastanede HBYS Veri Hatalarının Nedenleri
HBYS’ ye güvenin olmadığı hastanelerde, doğru veri girişi için gerekli çaba gösterilmemesi nedeniyle daha fazla sorun yaşanmaktadır.
Veri Kalitesinin yükseltilmesi hastanede amaç edinilmiş, hastane yönetimi koordinasyonunda sürekli ve düzenli şekilde yapılması gereken bir çalışmadır. Veri kalitesinin artırılması alına bir hatalı veri işleminin düzeltilmesinden çok yapısal düzenlemeler ile top yekün bir iyileşmesin sağlanmasını hedeflemelidir. Bunun için aldığımız istatistikler, e-nabıza giden verilerdeki hatalar, medula da yaşanan sorunlar değerlendirilerek alınacak yapısal tedbirler , sürekli iyileştirmeler ile veri kalitesi en iyi seviyeye getirilecektir.
Hastane Veri Hataların Oluşmasındaki Başlıca Nedenleri
1-Hatalı ve eksik veri girişi
2-Ayar, parametre kaynaklı hatalar
3-HBYS uygulamasından veya veritabanı yönetim sistemi uygulamasından kaynaklı hatalar
4-Donanım kaynaklı hatalar
1-Hatalı ve Eksik Veri girişi Nedenleri
A-HBYS’ ye güvensizlikten oluşan veri hataları, kullanıcıların kullandığı HBYS’ nin problemli ve güvenilir olmadığını düşünmeleri nedeniyle, sisteme özensiz veri girişi yapılmasına, doğru veri girişi için gerekli çaba göstermemelerinden kaynaklanmaktadır. HBYS’ ye güvenin olmadığı yerlerde sorunların daha fazla olmasının bir nedeni de nedeni budur.
B-Hastane yönetimin yanlış uygulamaları;
i) Tecrübeli personellerin , hazırlıksız şekilde yerlerinin değiştirilmesi, tecrübesi olmayan , mevzuat bilgisi olmayan kişilerin görevlendirilmesi
ii) Hatanın yapanın sorumlu tutulmaması. Hatanın anlaşıldığında , hatanın yapan tarafından düzeltilmesinin sağlanması ve uyarılması. Genelde hatalar bilgiişlem tarafından düzeltilme alışkanlığı olduğu için hata yapan yaptığı hatanın sorumluluğunu taşımamaktadır.
iii) Hastane verisinin öneminin bilinmemesi: Bu önemin farkına varılmaması, HBYS üzerinden gelen uyarıların dikkate alınmadan geçilerek hatalı eksik işlem yapılmasına , önemsizlik , dikkatsizlik nedeniyle eksik ve hatalı işlem girişleri artmaktadır.
C-Eğitim eksikliği: HBYS de tespit edilen yanlış ve eksikliklerin olmaması için eğitimler düzenlenmeli , hatalı ve eksik bırakılan verilerin ne şekilde hangi aşamada doldurulması gerektiği eğitim verilmelidir.
2-Ayar, Parametre Hataları
HBYS üzerinde bulunan ayarların ve parametrelerin yanlış yapılmış olmasından kaynaklı hatalardır. Bilgi işlem Uzmanı tarafından çoğu zaman HBYS firmasına ihtiyaç duyulmadan yazılım üzerinden kolayca düzeltilebilecek işlemlerdir. Düzeltilmesi kolay olsa da, zamanında yapılmamış ayar yada parametreler bazı durumlarda geçmişe yönelik düzeltilememektedir
3-Yazılım ve Veritabanı Kaynaklı Hatalar
Yazılımın hata mesajı vererek anlaşılan hatalar. Bunlar bazen veritabanından gelen mesajlar olabildiği gibi yazılım tarafından da gelen mesajlar olabilir. bu mesajlar ile hatalı veri girişi yapıldığı yada verinin işlenmediği gibi mesajla ile anlaşılabilir.
Hiçbir mesaj olmadığı halde yanlış yapılan işlemler. Bunlar tespit edilmesi zor olan veri hatalarıdır. Yapılan işlemde hiçbir hata ve farklı bir durum ile karşılaşılmadığı durumlarda yanlış veri işlendiği bilinememektedir. Yapılan işlemin fiyatının düşük olması gibi. Bu hatalar ilgili birim uzmanları tarafından alınacak raporlar ve kontroller ile gözden geçirilmelidir.
Versiyon kaynaklı hatalar; Versiyon değişikliklerinde yeni bir alan eklenmesi verinin işlenmesine yönelik değişiklikler yapılmış olabilir. Doğru versiyonun kullanılmaması nedeniyle hatalı veri işlemler olabilmektedir.
4-Donanım Kaynaklı Hatalar
Network hataları ,güvenlik, diskler , yedekleme üniteleri gibi donanımlardan kaynaklı hatalar nedeniyle veri girişi veya verilerin bozulması gibi sorunlar ile karşılaşılabilir.
Yukarıda sınıflanmış olan veri hatalarına , yönetimin yapacağı çalışmalar sonucunda yapısal çözümler getirerek sürekli iyileştirme sağlanmalıdır. Unutulmamalıdır ki hastane veri kalitesi belli bir süre için yapılacak bir çalışma olmayıp sürekli iyileştirilerek yapılacak bir yolculuktur.
